ټولنيز ژوند او د يو بل سره د ملاوېدلو نخښې
د آټزم ښکار خلک دا مشکل لري چې په خپلو جذباتو قابو ومومي او د نورو په احساساتو ځان پوهه کړي۔ د هغوي لپاره د اشارو کنايو په ژبه پوهېدل اسان نه وي، که څه هم دا په ټولنيز کچ ډېر ضروري څيز دے۔ هم د دې ستونزو له امله د دوي لپاره ټولنيز تعلقات قائم ساتل او هغه تل پاتې ساتل ګران وي۔ په دې اړه ځيني نخښې لاندې ذکر شوي دي۔
-
ټولنيزې (معاشرتي) او يو بل سره د ملاوېدو کمزورۍ
- د آټزم ښکار تن داسې هم کېدې شي چې د خلکو سره د خبرو کولو جوګه نه وي يا په سمه طريقه خبرې ونه کړې شي۔
-
دوي ته د مخ په ذريعه د شوو اشارو او معاشرتي رواجونو باندې په پوهه کښې ستونزې وي
- د چا سره سترګې ملاوهل ورته ګران وي
-
په خپلو جذباتو قابو ساتل يا نور پرې پوهول ورته هم ګران وي
- بې له کومو تاثراتو هم په يوه لهجه کښې خبرې کوي
- که نه غواړي هم هر وخت خفه
- د خبرو اترو په مهال هم د دې پورې محدود ساتلو کښې ستونزې او خبره همېشه د خپلې خوښې موضوع ته راوستل۔ په خبرو کښې د هر چا برخه وي، په دې ساده اصولو نه پوهېدل
- په ملګري جوړولو کښې ستونزې
- د خلکو د ذاتياتو خيال نه ساتل او چې خبره د خپل ذات راشي نو ډېر غصه کېدل
- د نورو خلکو سره په شريکه کار نه کول او يواځې کار خوښول
- څيزونه بيخي رغي يا عام انداز کښې اخستل، طنز، لطيفې يا محاورو باندې نه پوهېدل
- د خبرو شا ليد يا پس منظر او د ماحول خيال نه ساتل
- د معاشرتي حالاتو پوهه نه لرل
- ● د خلکو د ذاتياتو خيال نه ساتل او چې خبره د خپل ذات راشي نو ډېر غصه کېدل
- ● د خلکو د ذاتياتو خيال نه ساتل او چې خبره د خپل ذات راشي نو ډېر غصه کېدل
- Visually tracks/people and objects Visually tracks/people and objects
-
7-12 Months
- Understands and responds to own name
- Responds to simple requests
- Listens to and imitates some sounds
- Babbles using long and short groups of sounds
- Uses speech intentionally for the first time (expressive vocabulary 1-3 words)
- Understands being told no
- Enjoys basic games like peek a boo with parents
- Attempts to imitate gestures
-
ټولنيزې (معاشرتي) او يو بل سره د ملاوېدو خوبۍ
- په اشارو پوهېدل او پېژندل زده کولې شي
- ايماندار او وفادار وي، نېغه خبره کوي
- په خبرو کښې ښۀ وي، ډېر په تفصيل هدايات ورکوي او د هغې وضاحت کوي۔
- په دې اړه کم سوچ کوي چې نور خلک به د دوي په اړه څه سوچ کوي۔ په سوچ کښې ازاد وي او ټولنې په اړه تر ټولو مختلف رائے ورکولې شي۔
- د جذباتو سره د سوچ په ځاے په منطقي ډول ډول سوچ کوي نو ځکه فېصلې ئې هم مناسب وي۔
- Uses echolalia and jargon (slang language used by a child)
-
19-24 Months
- Uses words more frequently than jargon
- Expressive vocabulary 50 to 100 or more words
- Receptive vocabulary 300 or more words
- Answers 'what's that’ questions
- Accurately names a few familiar objects
- Sits down on his/her own
- Enjoys play activities
-
2-3 Years
- Speech is above 50% intelligible
- Understands people talking
- Verbalizes toilet needs
- Requests items by name
- Identifies several body parts
- Receptive vocabulary 500 to 900 or more words
- Expressive vocabulary 50 to 250 or more words
- Uses words that are general in context
- Enjoys listening to short stories, songs and rhymes
- Begins developing rhythm
- Scribbles
- Has good balance
- Undresses self
-
3-4 Years
- Understands object functions
- Understands differences in meaning asks and answers simple questions (what, why, where, when)
- Uses language to express emotion
- Receptive vocabulary 1200 to 2000 or more words
- Expressive vocabulary 800 to 1500 or more words
- Increases speech rate
- Speech is 80% intelligible (understandable)
- Engages in long conversations
- Runs and plays active games
-
4-5 Years
- Uses grammatically correct sentences
- Asks for word definitions
- Speech is usually intelligible to strangers
- Receptive vocabulary above 2800 words
- Continues understanding of spatial concepts
- Pays attention to stories and answers simple questions about it
- Uses toilet independently
- Has a good grip
څيزونه بيا بيا د کولو د طرز عمل نخښې
د دې طرزعمل تعلق بيا بيا مختلف جسماني حرکتونه کول، په ترتيب او قانون يا معيار زور ورکول، ډېرې محدود مشغلې او د خپل ماحول نه ژور اخستلو سره دے۔ که چرې په تاسو کښې د لاندې نخښو تشخيص شوے وي نو تاسو بايد د آټزم لپاره معائنه وکړئ:
- په لوئېدو کښې وروستو والے: په دې کښې ډېر وروستو وينا زده کول، د اورېدو مسئلې، د خلکو سره کښېناستو يا ګرځېدو مسئلې او سماجي تعلق کښې مسئلې شاملې دي۔
- ډېر محدود او په غېرمعمولي توګه غالبې مشغلې: د آټزم ښکار د ځيني خلکو تشخيص په غلطۍ سره د OCD نومې ناروغۍ سره کېږي۔ ممکنه ده چې په ماشوموالي کښې هغوي په ډېرو کمو مشغلو کښې دلچسپي اخستې وي۔
- غېرمعمولي پوهه: که چرې تاسو په ماشوموالي کښې د ډېر کم عمر نه لوستل شروع کړې وي يا د غېرمعمولي پوهې کومې نخښې په تاسو کښې ښکاره وي نو هم تاسو ته آټزم کېدې شي۔ په خصوصي توګه چې کله په يو ماشوم کښې د پوهې د دې نخښې باوجود د نورو خلکو سره په ملاوېدو کښې ستونزه وي۔
- د محسوس کولو مسئلې: که چرې تاسو د رڼا، اواز يا د لمس په اړه ډېر حساس يئ يا په ماشوموالي کښې داسې وئ نو ممکنه ده چې تاسو د آټزم ښکار يئ۔
- د سيسې زهر: د لوئېدو يا پوهې په عمل کښې وروستو والي کښې د سيسې د زهرو اثر هم هغه رنګ وي لکه څنګه چې په آټزم کښې وي نو ځکه ممکنه ده چې په تاسو کښې د سيسې د زهر تشخيص شوے وي خو په اصل کښې تاسو د آټزم ښکار يئ۔
- په ماشوموالي کښې شخصيت او طرزعمل: د آټزم ښکار هلکان په ماشوموالي کښې ډېر جګړې کوونکي کېدې شي او جينکۍ په عمومي توګه داسې حالات په صبر سره زغمي نو ځکه په ښځو کښې د آټزم تشخيص ډير په ګرانه کېږي۔ دا ياد ساتل ضروري دي چې داسې شخصيت والا خلکو کښې د آټزم تشخيص هله کېږي که چرې په دوي کې د خلکو سره ملاوېدو يا محدوده مشغلو والا نخښې هم ښکاره شي۔
- نورې نفسياتي مسئلې: که چرې تاسو هم ADHD، مسلسل تنګېدل، ډپرېش يا د بائي پولر ډس آرډر محسوسوئ نو د آټزم د تشخيص معائنه هم وکړئ ځکه چې دا نفسياتي مسئلې اکثر د آټزم ښکار خلکو کښې وي۔
- Does not respond to name by 12 months