ه عمومي توګه د آټزم ښکار ماشومان د نورو يو شمېر طبي مسئلو ښکار کيدلې شي۔ (اردو میں ویڈیو)
په عمومي توګه د آټزم ښکار ماشومان د نورو يو شمېر طبي مسئلو ښکار کيدلې شي۔ دا مسئلې د آټزم د وضع يا نوعيت له حسابه په هر تن کښې مختلف وي۔ په داسې حالاتو کښې د آټزم اثر زيات ښکاره شي، په دې غرض د دې ناروغيو او د آټزم سره د دې په تعلق پوهېدل مهم دي۔
یسے حالات میں آٹِزم کے اثرات زیادہ نمایاں ہوجاتے ہیں۔ لہٰذا ان بیماریوں اور آٹِزم کے ساتھ ان کے تعلق کو سمجھنا نہایت اہم ہے۔
بائې پولر ډِس آرډر (bipolar disorder)
د دې رنځ ښکار خلک د خفګان او جنجال ترمنځه ژوند کوي۔ د آټزم رنځورانو کښې دا مرض زيات عام وي او اکثر داسې هم کېږي چې آټزم د بائې پولر ډس آرډر دلیل وګڼل شي يا د دې نه برعکس وګڼل شي۔ دا ځکه کېږي چې د دې دواړو ناروغي په علامتونو کښې ډېر يو شان والے دے۔
ډپرېشن يا خفګان
د آټزم نه متاثره خلکو کښې د عمر تېرېده سره د ډپرېشن امکان سېوا کېږي۔ هغه خلک چې د دې رنځ ښکار وي او کار ئې زيات وي نو په هغوي کښې ډپرېشن زيات کېدلې شي۔ په دې دوران کښې د دې علاماتو خيال ساتل پکار دي:
-
په هغه څيزونو کښې دلچسپي ختمېدل کوم چې چرته د دوي ډېر خوښ وو
-
د خپل ځان د صفائۍ خيال نه ساتل
-
هر وخت خفه اوسېدل
-
ځان بې کاره ګڼل
-
نااميده اوسېدل
-
ژر تنګېدل
-
انتها خوښي او اکثر د مرګ يا خودکشۍ په اړه سوچ کول
-
cmlشدت پسند ہوجانا اور اکثر موت یا خودکشی کے بارے میں سوچتے رہنا
- Does not respond to name by 12 months
او سي ډي (OCD) ، ابسيسيو ډس آرډر
د څېړونکو ترمخه او سي ډي د آټزم ښکار ماشومانو او لويو کښې عامه ناروغي ده خو دا بايد د آټزم واله څيزونو په بيا کولو د عادتونو سره يو کول نه دي پکار بلکې د دې باقاعده د تشخيص لپاره د ډاکټر سره رابطه کول پکار دي۔
مسلسل تردد يا الجهن (Anxiety)
د آټزم ښکار خلکو کښې 42 فيصده د تردد ښکار وي۔ دا د زړه د درزا د زياتوالي، د پټو راټولېدل، د معدې د تکليف او د سر درد وجه جوړېدې شي۔ معاشرتي يا ټولنيز حالاتو له وجې هم د دې رنځ ښکار خلکو کښې الجهن راتللې شي۔ داسې دا نوي ځاے ته د تللو، ګڼې ګوڼې ته د تللو يا په نوو خلکو کښې د اوسېدو له وجې هم کېدې شي۔
د مېرګي ناروغي
د دې هم د آټزم سره ژور تعلق دے۔ عامو خلکو او په خصوصي توګه ماشومان په دې نه پوهېږي چې هغوي سره څه روان دي۔ دا هم ممکنه ده چې خواوشا خلکو ته هم د دورې په وخت پته ونه لګي۔ بايد د دورې راتللو نخښې په ذهن کښې وساتل شي او ژر تر ژره د دغه تن مرسته وکړې شي۔ د دې نخښې څه په دا ډول دي:
-
د ډېر وخت لپاره بغېر له کومې وجې نېغ نېغ کتل
-
په سر ډير درد
-
ډېره ويره
-
بې اراده حرکتونه
- No expressive vocabulary by 16 months
- No meaningful two-word phrases (not including imitating or repeating) by 24 months
- Any loss of speech, babbling or social skills at any age
- Does not respond to name by 12 months
-
په معده يا کولمو کښې خرابي (دا خرابي د آټزم ښکار ماشومانو کښې اته چنده زياته وي)
- Does not share sounds, smiles or other facial expressions by 9 months
- Does not babble by 12 months
- No gestures such as pointing, showing, reaching or waving by 12 months
- No expressive vocabulary by 16 months
- No meaningful two-word phrases (not including imitating or repeating) by 24 months
- Any loss of speech, babbling or social skills at any age
- Does not respond to name by 12 months
د معدې او کولمو په خرابۍ کښې دا شامل دي
یہ خرابی آٹِزم سے متاثرہ بچوں میں آٹھ گنا زیادہ ہوتی ہے
د کولمو سوځېدل، په خېټه کښې درد، معدے اور آنتوں کی خرابی میں درج ذیل شامل ہیں: آنتوں کی سوزش، پیٹ میں درد، پرله پسې يا تل پاتې قبض، د معدې تېزاب د خوراک نالۍ او خُلې ته راتلل۔
د خوراک مسئلې
دا هم د آټزم ښکار ماشومانو کښې ډېرې عامې دي۔ ماشومان اکثر د خوراک په معامله کښې ډېرې خبرې کوي۔ ځيني څيزونه بيخې پرېږدي او ځينې ډېر کم خوري۔ ځيني بيا په مستقله توګه د ضرورت نه زيات خوړل شروع کړي۔ ځيني ماشومان هغه څيزونه هم خوري چې د خوراک نه وي۔
Some children might even suffer from chronic overeating and Pica-the act of eating non-edible items.
دا هغه ځيني ناروغۍ دي چې د آټزم سره ئې تعلق کېدلې شي۔ د دې نه علاوه ځيني خرابۍ نورې هم کېدلې شي۔ که چرې تاسو ته لګي چې ستاسو ماشوم د آټزم سره اړوند يا متعلقه کومې ناروغۍ ښکار دے نو د دې لپاره د خپل ډاکټر سره مشوره وکړۍ چې ايا دا په رښتيا د آټزم له وجې دي يا نه۔